Kế toán xây dưng là kế toán đặc thù nên khó hơn khi làm kế toán thương mại dịch vụ hay sản xuất. Để giúp cho các bạn làm hình dung được công việc của một kế toán xây dựng, chúng tôi xin cung cấp cho các bạn công việc cần làm của một kế toán xây dựng như sau:
1. Đọc, phân tích hợp đồng và bóc tách dự toán công trình trong kế toán xây dựng cơ bản
1.1. Phân tích hợp đồng ký kết xây dựng giữa công ty và chủ đầu tư về các vấn đề sau:
Tổng giá trị công trình, thời hạn thi công, thời hạn bảo hành, phương thức thanh toán…
1.2. Bóc tách chi phí dự toán công trình.
o Chi phí nguyên vật liệu, các bạn phải căn cứ vào định mức tiêu hao trong dự toán, để bóc ra khối lượng các loại vật tư thiết bị tiêu hao và xuất cho công trình
o Chi phí nhân công, bạn cần căn cứ vào khối lượng công việc, ngày công, bậc thợ để xác định số lao động, tiền lương theo công trình và thời gian thực hiện của từng công trình
o Chi phí máy thi công, bạn cần căn cứ vào loại máy, ca máy để tính tiêu hao nhiên liệu, lương công nhân, và khấu hao máy móc
o Chi phí quản lý chung các bạn có thể tập hợp và phân bổ cho từng công trình theo tỷ lệ nguyên vật liệu chính, hoặc theo nhân công
2. Các công việc cụ thể phát sinh trong kế toán xây dựng cơ bản
2.1. Chi phí nguyên vật liệu: Căn cứ vào dự toán chi phí nguyên vật liệu để lấy hóa đơn đầu vào nguyên vật liệu
o Chi phí phải trước khi nghiệm thu công trình và xuất hóa đơn
o Lượng nguyên vật liệu xuất trên hóa đơn phải bằng, thấp hơn hoặc cao hơn một ít so với dự toán. Vì nếu chênh lệch cao quá so với dự toán thì khi quyết toán sẽ bị loại ra khỏi chi phí hợp lý.
o Bám sát vào bảng bóc tách chi phí để theo dõi việc đưa chi phí nguyên vật liệu vào có theo định mức quy định không.
o Phương pháp tính giá xuất kho nên áp dụng theo phương pháp bình quân cuối kỳ. Bởi vì trong công ty xây dựng việc nhập xuất kho vật tư diễn ra thường xuyên
2.2. Chi phí nhân công:
o Chuẩn bị hợp đồng thuê nhân công thời vụ, hợp đồng thuê khoán
o Lập và theo dõi bảng chấm công, bảng lương nhân công theo tiến độ thi công thực tế
o Hạch toán chi phí nhân công chi tiết theo công trình.
o Chi phí nhân công trực tiếp bao gồm:
* Tiền lương chính của công nhân trực tiếp thi công xây lắp: công nhân mộc, xây, uốn sắt… khuân vác máy móc thi công, cạo rỉ sắt thép…
* Tiền lương phụ của công nhân trực tiếp xây lắp
* Các khoản phụ cấp theo lương: làm đêm, làm thêm giờ, phụ cấp trách
nhiệm…
Ngoài ra còn có tiền lương phải trả cho lao động thuê ngoài
Ghi chú: Chi phí nhân công trực tiếp không bao gồm các khoản trích BHXH
* BHYT, KPCĐ theo tỷ lệ quy định tính trên tiền lương phải trả của công nhân trực tiếp thi công xây lắp. Chi phí nhân công trực tiếp cũng không tính tiền ăn giữa ca của công nhân trực tiếp xây lắp. Các khoản mục này được tính vào chi phí sản xuất chung.
2.3. Chi phí quản lý chung:
Gồm chi phí phục vụ cho hoạt động xây lắp gắn liền với từng đơn vị thi công
o Chi phí tiền lương của nhân viên của nhân viên quản lý đội, tiền ăn ca và các khoản trích bảo hiểm
o Chi phí vật liệu: sửa chữa, bảo dưỡng TSCĐ, chi phí lán trại tạm thời
o Chi phí dụng cụ xây lắp: cuốc, xẻng, giàn giáo, ván khuôn
2.4. Chi phí máy thi công:
o Trích khấu hao theo từng tháng. Đối với máy thi công tham gia nhiều công trình thì kế toán đưa ra mỗi công trình sử dụng trong khoảng thời gian nào để phân bổ khấu hao cho công trình đó.
o Trường hợp khó xác định thì kế toán tập hợp chung để phân bổ vào cuối tháng.
3. Tập hợp chi phí và tính giá thành công trình trong kế toán xây dựng cơ bản
o Trường hợp xuất hóa đơn một lần khi nghiệm thu toàn bộ công trình: Căn cứ vào biên bản nghiệm thu xác định khối lượng công việc hoàn thành và xuất hóa đơn GTGT
o Trường hợp xuất hóa đơn nhiều lần cho một công trình: Căn cứ vào biên bản nghiệm thu của từng giai đoạn của công trình để xác định khối lượng công việc hoàn thành và xuất hóa đơn GTGT.
o Khi kết thúc hoàn thành công trình kế toán sẽ tập hợp các lần xuất hóa đơn cho từng giai đoạn rồi so sánh với tổng giá trị trên dự toán cũng như hợp đồng xem khớp số chưa.
4. Công việc cuối kỳ của kế toán xây dựng cơ bản
o Lưu trữ toàn bộ chứng từ phát sinh một cách khoa học, dễ tìm
o Đối chiếu giữa dự toán và thực tế phát sinh. Đối chiếu giữa chứng từ đầu vào và chi phí thực tế để lên kế hoạch cân đối đầu vào
o Rà soát lại công nợ phải thu, phải trả để có kế hoạch thanh toán hoặc đòi nợ kịp thời
o Lập báo cáo thuế tháng, quý và lập báo cáo tài chính cuối năm
o Lập Báo cáo tài chính nội bộ phục vụ yêu cầu quản lý của cấp trên
o Xử lý các công việc khác liên quan
o Có khả năng giải trình số liệu với cơ quan thuế khi có yêu cầu thanh tra, quyết toán.
CHÚ Ý:
* Do đặc điểm của kế toán xây dựng là khi xây dựng công trình phụ thuộc vào địa điểm xây dựng nên giá xây dựng mỗi nơi một khác nhau. Do đó kế toán xây dựng phải biết áp dụng đúng giá cho mỗi công trình ở mỗi tỉnh là khác nhau và căn cứ vào dự toán để xác định tiêu hao vật tư, ngày công… chứ không xác định theo giá trị
* Công trình xây dựng thường kéo dài qua nhiều kỳ kế toán nên khi tập hợp chi phí phải theo dõi chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang, cũng như vật tư xuất cho từng công trình.
* Khi xuất vật tư phải phù hợp với định mức theo dự toán từng công trình
* Công trình hoàn thành phải có biên bản nghiệm thu từng hạng mục hoặc toàn bộ công trình
* Khi có biên bản nghiệm thu hoàn thành bàn giao công trình thì phải xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu cho công trình hoàn thành.
